Na Zachodzie Bez Zmian

Na Zachodzie Bez Zmian jest manifestem antywojennym, totalną krytyką wojny, widzianej oczami młodego mężczyzny, który jeszcze niedawno był chłopcem, uczącym się w szkole, pełnym ideałów, młodzieńczych planów i wyobrażeń na temat przyszłego życia.
Główny bohater książki wspólnie z kilkoma kolegami zachęcony patetycznymi, patriotycznymi hasłami trafia do okopów I wojny światowej, w sam środek krwawych starć niemiecko francuskich, by wypełnić swój społeczny obowiązek i stanąć w obronie ojczyzny.
Młodzi chłopcy bardzo szybko dowiadują się, że górnolotne hasła jakimi zwabiono ich do armii nie mają nic wspólnego z wojenną rzeczywistością. Remarque opisuje codzienność żołnierza bogatą w bolesne szczegóły: sadystycznych przełożonych, nieuchronną często przypadkową, głupią śmierć kolegów, wojenne rany, powodujące kalectwo, czy śmierć w mękach, wszechobecny brud, głód i brak higieny.
Wojna to jednak przede wszystkim sprowadzenie człowieka do roli maszyny do zabijania. Śmierć w okopach jest czymś normalnym, powszednim, nieuchronnym. Nieustanne ataki, kontrataki, wydzieranie sobie nawzajem spłachetków ziemi, niszczycielski ostrzał artyleryjski, mordercze opary trującego gazu, zabłąkane kule, czy rozrywające się na tysiące kawałków granaty. Prawdziwe oblicze wojny pozbawione jest bohaterstwa, romantycznych ideałów liczy się tylko przetrwanie kolejnego dnia. Jedyną pociechą dla nich jest obecność ich towarzyszy, tych którzy dzielą z nimi te same uczucia, którzy rozumieją grozę położenia, w którym się znależli.
Zanurzenie się w codzienności wojny powoduje, że młodzi bohaterowie obojętnieją, przestają myśleć i czuć tak jak inni ludzie. Ich przyśpieszone dojrzewanie jest jednak jak przedwczesna starość nie potrafią odnaleźć się w świecie, z którego wyruszyli do okopów. Wyciągnięci z piekła i zanurzeni w rzeczywistości czują się zagubieni, sprawy, które wcześniej ich fascynowały, wydają się błahe, a uczucia, które ich wcześniej przepełniały umarły pod gradem kul w błocie okopów. Są już tylko straconym pokoleniem, które nawet jeśli przeżyje wojenną nawałnicę nigdy już nie zajmie swojego miejsca i nie wypełni swojej roli w powojennej rzeczywistości.

Świat Jonesa Philip K. Dick

Świat Jonesa - Philip K. Dick

Świat zniszczony przez wojnę atomową zarządzany jest głównie przez służbę bezpieczeństwa, która pilnie strzeże, by nikt nie łamał zasad nowej dominującej ideologii, relatywizmu, na której został zbudowany powojenny ład. Relatywizm z jednej strony zabezpiecza przed kolejną konfrontacją sprzecznych idei, ale z drugiej strony pogrąża ludzi w coraz większym maraźmie. Niepokorni, którzy wyłamują się z narzuconego porządku odsyłani są na długie lata do obozów pracy.
W tym świecie zniszczonym, wręcz zdemolowanym przez wojnę, pełnym różnych zniekształconych mutantów, świecie, w którym każde wynaturzenie, czy używka są legalne pojawia się nagle tytułowy Jones. Człowiek dysponujący niesamowitym talentem lub w jego mniemaniu raczej przekleństwem, potrafiący widzieć przyszłe wydarzenia na rok do przodu jak prorok zdobywa wyznawców i burzy dotychczasowy stan rzeczy ofiarowując ludziom wizje wspólnego celu, lepszego jutra. Niszczy tym dotychczasowy relatywistyczny ład i doprowadza do konfrontacji z panującymi, wszechwładnymi służbami bezpieczeństwa.

Dick w jednej ze swoich pierwszych powieści ciekawie przedstawił wizję świata dotkniętego wojną nuklearną. Bardzo interesującym pomysłem jest ukazanie sytuacji wewnętrznej Stanów Zjednoczonych po katastrofie wojny. Relatywizm panująca ideologia z jednej strony zezwala na każde dziwactwo, niczego nie zakazuje, a z drugiej strony bezlitośnie ściga każdego, kto neguje jej słuszność. Słuzby bezpieczeństwa chronią obywateli i społeczeństwo przed odrzuceniem zapewniającej im pokój teorii relatywizmu kosztem odebrania im wolności wyboru. W imię zwiększenia poczucia bezpieczeństwa narzucają wszechobecną inwigilację, by nie umknęło im żadne odstępstwo od jedynej słusznej idei.
Powieść Dicka czyta się dobrze choć nie sposób oprzeć się wrażeniu, że bardzo dużo brakuje jej do takich dzieł jak chociażby Ubik.

Między Ustami A Brzegiem Pucharu Maria Rodziewiczówna

Powieść Między Ustami a Brzegiem Pucharu Marii Rodziewiczówny znałem do tej pory tylko na podstawie obejrzanego filmu o tym samym tytule. Film jest inny od książki, opowiadana historia jest w zasadzie identyczna, ale ekranizacja jest zdecydowanie zabawniejsza, książka jest niemal całkowicie pozbawiona przezabawnych elementów znanych z filmu głównie związanych ze świetnymi rolami Jacka Chmielnika i Henryka Bisty. Kiedy sięgałem po powieść Marii Rodziewiczówny byłem przekonany, że czeka mnie podobna dawka humoru jak w obejrzanym wcześniej filmie i muszę powiedzieć, że czułem się nieco rozczarowany po zakończeniu lektury. Zarówno w filmie jak w książce poruszane są tematy trudnej miłości głównego bohatera zatwardziałego Prusaka do polskiej szlachcianki Jadwigi z patriotycznej rodziny. Miłość napotyka różne przeciwności losu w postaci narzeczonego bohaterki jak również bardzo eksponowanej ogromnej niechęci i urazy dwóch narodowości do siebie. Hrabia Wentzel, którego matka była Polką czuje się Niemcem, a polskie pochodzenie swojej matki obdarza szczerą pogardą. W imię miłości, której padł ofiarą musi jednak przełamać niechęć jaką żywi do Polaków. Młody dumny pruski hrabia próbuje odkryć swoją polskość, by zdobyć serce ukochanej. Miłość nie jest jedynym tematem podejmowanym przez autorkę książki. Bardzo eksponowany jest patriotyzm Jadwigi i jej rodziny. Rodziewiczówna podkreśla skromność i pracowitość ukochanej Wentzla prezentując jej postawę w kontraście do rozpasanego berlińskiego życia jakie wiedzie młody hrabia przed poznaniem Jadwigi. Otaczające Wentzla niemieckie kobiety są zazwyczaj próżne i nastawione na wystawne rozrywki i ulotne romanse. Jadwiga zaś jest wierna ideałom i zasadom, które wyznaje. Książka jest ciekawym połączeniem romansu i powieści patriotycznej. Niewątpliwą zaletą powieści jest barwne przedstawienie życia bohaterów, które pozwala czytelnikowi poczuć oddech tamtych czasów, dosyć wartka akcja i ciekawie przedstawiony problem poszukiwania tożsamości młodego hrabiego Wentzla. Książka zdecydowanie warta przeczytania, ale jednak muszę stwierdzić, że ekranizacja bije książkę na głowę i jeśli ktoś nie oglądał filmu Zbigniewa Kuźmińskiego powinien to jak najszybciej nadrobić.

Strażnik Sadu Cormac Mccarthy

W scenerii dzikiej przyrody w małej zagubionej wśród lasów amerykańskiej wsi rozgrywa się nieśpieszna opowieść, pełna opisów świata, który odszedł już w zapomnienie. W powieści roi się od malowniczych typków, przemytników, kłusowników, producentów nielegalnego alkoholu i jest także starzec żyjący w zgodzie z naturą, według pór roku, wschodów i zachodów słońca. Starzec pamiętający odległą historię wsi i losy wielu jej mieszkańców. Starzec tak jak wielu innych ma swoją tajemnicę, którą skrywa przed światem, bo życie w tej zapomnianej wiosce wcale nie jest sielskie, aby przetrwać trzeba być twardym, przedsiębiorczym i bezkompromisowym.

Cieplarnia - Brian W Aldiss

W Cieplarni, powieści science fiction angielskiego pisarza Briana W. Aldissa, ziemia zamienia się w niegościnny świat w całości zanurzony w zielonym morzu, splątanej, drapieżnej roślinności. W gąszczu trwa nieustanna walka o przetrwanie, a życie staje się tylko chwilą zarezerwowaną dla najlepszych. W świecie zmutowanych roślin małe stada ludzi zdegenerowanych do niewielkich rozmiarów mieszkają na drzewach walcząc o każdy dzień jak ich odlegli przodkowie.
Książka oszałamia bogactwem nowych form życia i zwyczajów niesamowitych istot. Autor nieustannie zaskakuje czytelnika stawiając przed bohaterami powieści kolejne formy życia zrodzone w dusznych oparach Ziemi zmienionej w monstrualną szklarnię. Akcja książki toczy się w fantastycznym tempie, niemal tak szybko jak krótkie, gwałtowne życie pierwotnych istot ludzkich. Pulsujący zielenią świat oddychający ciężko u stóp umierającego słońca w ostatnim akcie ewolucji rozsiewa w przestrzeni kosmicznej ożywioną materię, której jedynym celem istnienia jest przetrwanie.

Piknik Na Skraju Drogi Strugaccy

Ekscytująca powieść braci Strugackich koncentruje się nad możliwością kontaktu z obcą cywilizacją. Pewnego zwyczajnego dnia Ziemia staje się miejscem lądowania dla przybyszy z kosmosu. Obcy o których naturze nic nie wiadomo nagle pojawiają się na planecie i w równie tajemniczy sposób z niej znikają pozostawiając po sobie strefy lądowania. Strefy stają się miejscem intensywnej penetracji naukowców, wojska, a także Stalkerów doświadczonych poszukiwaczy pozostałości po krótkim pobycie kosmicznych gości. Strefa pełna jest nieznanych urządzeń, których zdobycie wiąże się jednak z ogromnym ryzykiem ze względu na liczne anomalie będące śmiertelnym zagrożeniem. Zysk jednak jaki mogą osiągnąć ze sprzedaży artefaktów stanowi ogromną pokusę dla której Stalkerzy gotowi są ryzykować swoje zdrowie i życie.
Próba odkrycia pochodzenia obcych, sposobu działania ich maszyn, nieznanych technologii i materiałów użytych do konstrukcji maszyn staje się największą zagadką ludzkości. Przybysze kimkolwiek byli nie podjęli żadnej próby nawiązania kontaktu, wylądowali i odlecieli tak jakby nawet nie dostrzegali cywilizacji stworzonej przez ludzkość.

Dziecię Boże - Cormac McCarthy

Niczym w najgorszym koszmarze sennym kroczymy z Lesterem Ballardem przez jego życie, pełne smutku, osamotnienia i tęsknot. Lester niczym demon zła, penetruje las w poszukiwaniu ofiar, a my za nim, stajemy się z nim związani do tego stopnia, że zło świata widzimy w innych, którzy czyhaja na Ballarda, próbują go okiełznać. Cormac McCarthy stworzył tą postać aby pokazać jakie skutki może przynieść anomia moralna, której w tej powieści nie brakuje, do czego prowadzi odrzucenie społeczne i egzystencja na pograniczu wykluczenia ekonomicznego. Opowieść o Lesterze, człowieku, który wzbudza w czytelniku jak najgorsze uczucia a zarazem sympatię, budzi najskrytsze lęki i demony tkwiące w duszy człowieka, na długo pozostanie w pamięci. Książka wyłącznie dla osób pełnoletnich.